سرگذشت کشف الغطاء
کشف الغطاء کتابی است که به دستور و نظارت عبدالبهاء و به دستیاری میرزا ابوالفضل گلپایگانی و ادیب طالقانی و نعیم سدهی و سمندر قزوینی و مهدی گلپایگانی (از فعالان و مبلغان بهائیت) در ردّ مقدمهِ فارسی و انگلیسی و تاریخ قدیم تازه چاپ به نام (نقطه الکاف) (1) ، از سال 1330 تا 1334 ه ـ ق تنظیم و تدوین و در عشقآباد روسیه منتشر شد.
اما چه شد که تنها تعداد معدودی از آن در کتابخانههای انگلستان و فرانسه ، و چند نسخهای هم در ایران و در کتابخانههای خصوصی و محرمانهِ بهائیان ، از این فرمان جان سالم بدر بردند . در حالی که این کتاب به دستور شخص عباس افندی و به قلم میرزا ابوالفضل گلپایگانی (و چند تن دیگر از مبلغان شهیر بهائی) در ردّ کتاب نقطه الکاف و مصحح و مقدمه نویس آن : « ادوارد براون انگلیسی » ، نوشته شده ،که البته در آن تعریضاتی به سیاست انگلیس صورت گرفته بود .
اسناد و کتب بهائیان دلیل این کار را اینگونه بیان می کنند که : بهائیت (به رهبری حسینعلی بهاء و جانشینش عباس افندی) روابط گرم با روسیه را تا سالهای جنگ جهانی اول ادامه داد ولی پس از آن ، به علت فروپاشی امپراتوری تزاری (که بر اثر حملات آلمان از خارج ، و شورش ملت روسیه بر ضد استبداد تزار از داخل ، صورت گرفت) پیشوای وقت این فرقه ( عباس افندی ) قبلهِاش را از پایتخت تزار به لندن تغییر داد و آثار این چرخش سیاسی نیز به زودی خود را نشان داد. اعطای لقب « سر » و نشان نایت هوود ( پهلوانی ) از سوی لندن به عباس افندی ، و ثناگویی رسمی وی از جرج پنجم ، جلوهِ بارز این چرخش سیاسی بود .
و سقوط فلسطین به دست انگلیسیها و پیدایش مصالح تازهای که براثر انقلاب روسیه قوّت گرفته بود سبب شد که هزاران نسخه از آن با آتش نابود گردد . تلقی و تحلیل شاهدان عینی مطلع (همچون عبدالحسین آیتی و فضل الله صبحی، مبلغان مستبصر بهائی) نیز از علت جمع آوری نسخ کشف الغطاء ، همین است که ذکر شد .(2)
------------------------------------
(1). نقطه الکاف از مآخذ تاریخی کهن بابیه است که مشخصات کامل کتابشناسی آن از قرار زیر است: نقطه الکاف در تاریخ ظهور باب و وقایع هشت سال اول از تاریخ بابیه، حاجی میرزا جانی کاشانی، به سعی و اهتمام ادوارد براون، لیدن 1328ق / 1910م. مرحوم استاد محیط طباطبایی البته در انتساب نسخهِ یادشده به شخص میرزا جانی کاشانی، تأملات محققانهای داشت و آن را مربوط به فرد دیگری از قدمای بابیه میدانست. ر.ک، مقالات ایشان در ماهنامهِ گوهر، نشریهِ بنیاد نیکوکاری نوریانی، تابستان و پاییز 1355ش (2). ر.ک، کشف الحیل، آیتی، چ 4: 2/160؛ خاطرات صبحی دربارهِ بابیگری و بهائیگری، ص 127ـ134؛ اسناد و مدارک درباره بهائیگری، ص 92ـ96.