بها، و تحت‌ الحمایگی‌ شوهر خواهرش!

منابع‌ بهائی، رفتن‌ بهاء (پس‌ از ترور شاه‌ و دستگیری‌ بابیان‌ توسط‌ حکومت‌ ایران) به‌ خانه‌ منشی‌ سفارت‌ روسیه‌ در زرگنده‌ (محل‌ ییلاقی‌ سفارت‌ روس) را، امری‌ ساده‌ (رفتن‌ بها به‌ میهمانی‌ شوهر خواهرش!) تلقی‌ کرده‌ و بسادگی‌ از کنار این‌ مساله‌ مهم‌ گذشته‌اند.1 حال‌ آنکه‌ دقت‌ در زوایای‌ مساله، و بویژه‌ اقدام‌ بعدی‌ سفیر در حمایت‌ جدی‌ از بها، نشان‌ می‌دهد که‌ مساله‌ لونی‌ دیگر داشته‌ است.
دهکده‌های‌ زرگنده‌ و قلهک‌ در عصر قاجار تحت‌ مباشرت‌ مستقیم‌ روس‌ و انگلیس‌ قرار داشتند و رعایای‌ این‌ دو قریه‌ عملاً‌ اتباع‌ روسیه‌ و انگلستان‌ شمرده‌ می‌شدند. امتیازی‌ که‌ این‌ دو دولت‌ دراین‌ مورد به‌ دست‌ آورده‌ بودند ناشی‌ از حق‌ کاپیتولاسیون‌ بود که‌ تا 1927 در ایران‌ اجرا می‌شد.2
سعید نفیسی‌ می‌نویسد: «...چون‌ جایگاه‌ تابستانی‌ سفارت‌ انگلستان‌ در قلهک‌ بود سراسر آن‌ آبادی‌ جزو خاک‌ انگلستان‌ شمرده‌ می‌شد و نه‌ تنها شهربانی‌ ایران‌ حق‌ دخالت‌ در کارهای‌ آنجا را نداشت‌ حتی‌ کدخدای‌ قلهک‌ را سفارت‌ انگلستان‌ عزل‌ و نصب‌ می‌کرد. جایگاه‌ تابستانی‌ سفارت‌ روسیه‌ تساری‌ هم‌ در زرگنده‌ بود و آن‌ سفارت‌ نیز همان‌ امتیازات‌ را در آن‌ ناحیه‌ داشت» .3 درواقع، ساکنان‌ و پناهندگان‌ ایرانی‌ به‌ قلهک‌ (و نیز زرگنده)، از حقوق‌ و مزایای‌ برون‌ مرزی‌ و مصونیت‌ قضایی‌ (کاپیتولاسیون) برخوردار بودند و «مقامات‌ قضایی‌ و انتظامی‌ ایران، حق‌ تعقیب‌ و توقیف» آنها را نداشتند4 و «هرگاه‌ میان‌ سکنه‌ این‌ دهات، نزاعی‌ واقع‌ شود باید سفرای‌ مزبور، حکم‌ آن‌ را بنماید، مثل‌ این‌که در خود مملکت‌ انگلیس‌ و روس‌ هستند» .5‌از نوشته‌ عباس‌ امانت‌ (مورخ‌ بهائی تبار‌ معاصر) برمی‌آید که‌ پس‌ از ترور شاه ، چند تن‌ از بابیان ، «لابد به‌ امید تحصیل‌ تحت‌الحمایگی‌ روس» در زرگنده‌ تحصن‌ جسته‌ بودند. به‌ توضیح‌ او: «قصبه‌ زرگنده‌ به‌ صورت‌ تیول‌ به‌ هیات‌ نمایندگی‌ روسیه‌ واگذار شد ، وزیر مختار روسیه‌ آنجا را اداره‌ می‌کرد ، و بخشی‌ از محوطه‌ تابستانی‌ سفارت‌ به‌ شمار می‌رفت‌ و بنابراین‌ مصونیت‌ سیاسی‌ داشت‌ (قلهک‌ نیز به‌ همین‌ ترتیب‌ در اختیار انگلیسی‌ها بود» ).6
‌برخورد تند و غیرعادی، و بعضاً‌ خارج‌ از نزاکتی‌ هم‌ که‌ (طبق‌ گزارش‌ سران‌ بهائی‌ همچون‌ شوقی‌ افندی‌ و اشراق‌ خاوری) دالگوروکی‌ در حمایت‌ از بها نسبت‌ به‌ دولت‌ ایران‌ نشان‌ داد ، کاملاً‌ نشان‌ می‌دهد که‌ موضوع‌ رفتن‌ «شتابزده» بها به‌ خانه‌ منشی‌ روس‌ در زرگنده‌ و بهتر بگوییم: «اقامتگاه‌ تابستانی‌ سفارت‌ روس» ، یک‌ مهمانی‌ عادی! نبوده‌ بلکه‌ درواقع، حکم‌ نوعی‌ «پناهندگی‌ به‌ سفارت‌ روسیه» را داشته‌ است. تعبیر عباس‌ امانت، به‌ حقیقت‌ نزدیکتر است، آنجا که‌ می‌نویسد: «مهدعلیا [مادر شاه] علناً‌ می‌گفت‌ که‌ بهاء الله‌ «درصدد قتل» پسرش‌ بوده‌ است... در برابر این‌ اتهام ،‌ بهاءالله‌ شتابزده‌ خود را به‌ محل‌ اقامتگاه‌ تابستانی‌ سفارت‌ روسیه‌ در زرگنده‌ رساند. زیرا امیدوار بود که‌ در خانه‌ برادر زنش‌ میرزا مجید آهی، منشی‌ ایرانی‌ آن‌ سفارتخانه، ایمنی‌ یابد...» .7
دیدیم‌ که‌ طبق‌ نوشته‌ منابع‌ معتبر بهائی‌ (گزارش‌ شوقی‌ و اشراق‌ خاوری) سفیر روسیه‌ هنگام‌ تحویل‌ بها به‌ مأموران‌ ایران، در پیغام‌ به‌ صدراعظم ، از بها به‌ عنوان‌ «امانت‌ دولت‌ روس» یاد کرده‌ و شدیداً‌ خواستار «حفظ» و حراست‌ از جان‌ وی‌ شد و اخطار کرد در صورت‌ رسیدن‌ هرگونه‌ آسیبی‌ به‌ بها ، شخص‌ او «مسؤول‌ سفارت» خواهد بود ! سخنانی‌ که‌ برخی‌ از محققین ، از آن ، بوی‌ «تحت‌الحمایگی» بها توسط‌ سفارت‌ روس، و بهره‌گیری‌ سفیر از مقررات‌ کاپیتولاسیون‌ (مفاد قرارداد ترکمانچای) برای‌ دفاع‌ از وی ، فهمیده‌اند ...

--------------------------
پی‌نوشت‌ها:
1. برای نمونه ر.ک، مطالع‌ الانوار، اشراق خاوری، ص‌ 593 2. نامه‌های‌ خصوصی‌ سر سسیل‌ اسپرینگ‌ رایس...، ترجمه‌ دکتر جواد شیخ‌ الاسلامی، ص‌ 92 3. تاریخ‌ شهریاری‌ شاهنشاه‌ رضاشاه‌ پهلوی، ص‌ 11 4. خاطرات‌ سیاسی‌ آرتور هاردینگ، ترجمه‌ شیخ‌ الاسلامی، پاورقی‌ ص‌ 252 و نیز: نامه‌های‌ خصوصی‌ سر سیسل‌ اسپرینگ‌ رایس، پاورقی‌ ص‌ 31 5. ایران‌ و ایرانیان، ص‌ 164. نیز ر.ک، حیات‌ یحیی، یحیی‌ دولت‌ آبادی، 2/379 - 378 6. همان، ص‌ 623، پاورقی‌ 37 7. همان، ص‌ 289.

سرگذشت کشف الغطاء

کشف‌ الغطاء کتابی است که به‌ دستور و نظارت‌ عبدالبهاء و به‌ دستیاری‌ میرزا ابوالفضل‌ گلپایگانی‌ و ادیب‌ طالقانی‌ و نعیم‌ سدهی‌ و سمندر قزوینی‌ و مهدی‌ گلپایگانی‌ (از فعالان‌ و مبلغان‌ بهائیت) در ردّ‌ مقدمهِ‌ فارسی‌ و انگلیسی‌ و تاریخ‌ قدیم‌ تازه چاپ‌ به‌ نام‌ (نقطه‌ الکاف) (1) ، از سال‌ 1330 تا 1334 ه ـ ق‌ تنظیم‌ و تدوین‌ و در عشق‌آباد روسیه‌ منتشر شد.
اما چه شد که تنها تعداد معدودی از آن‌ در کتابخانه‌های‌ انگلستان‌ و فرانسه ، و چند نسخه‌ای‌ هم در ایران و در کتابخانه‌های‌ خصوصی‌ و محرمانهِ‌ بهائیان ، از این‌ فرمان‌ جان‌ سالم‌ بدر بردند . در حالی که این کتاب به دستور شخص عباس افندی‌ و به‌ قلم‌ میرزا ابوالفضل‌ گلپایگانی‌ (و چند تن‌ دیگر از مبلغان‌ شهیر بهائی) در ردّ‌ کتاب‌ نقطه‌ الکاف و مصحح‌ و مقدمه‌ نویس‌ آن : « ادوارد براون‌ انگلیسی » ، نوشته‌ شده‌ ،که البته در آن تعریضاتی‌ به‌ سیاست‌ انگلیس صورت‌ گرفته‌ بود .
اسناد و کتب بهائیان دلیل این کار را اینگونه بیان می کنند که : بهائیت‌ (به‌ رهبری‌ حسینعلی‌ بهاء و جانشینش عباس‌ افندی) روابط‌ گرم با روسیه‌ را تا سالهای‌ جنگ‌ جهانی‌ اول‌ ادامه‌ داد ولی‌ پس‌ از آن ، به‌ علت‌ فروپاشی‌ امپراتوری‌ تزاری‌ (که‌ بر اثر حملات آلمان‌ از خارج ، و شورش ملت‌ روسیه‌ بر ضد استبداد تزار از داخل ، صورت‌ گرفت) پیشوای‌ وقت‌ این‌ فرقه ( عباس‌ افندی ) قبلهِ‌‌اش‌ را از پایتخت‌ تزار به‌ لندن‌ تغییر داد و آثار این‌ چرخش‌ سیاسی‌ نیز به‌ زودی‌ خود را نشان‌ داد. اعطای‌ لقب‌ « سر » و نشان‌ نایت هوود ( پهلوانی ) از سوی لندن‌ به‌ عباس‌ افندی ، و ثناگویی‌ رسمی‌ وی‌ از جرج پنجم ، جلوهِ‌ بارز این‌ چرخش‌ سیاسی بود .
و سقوط‌ فلسطین‌ به‌ دست‌ انگلیسیها و پیدایش‌ مصالح‌ تازه‌ای‌ که‌ براثر انقلاب‌ روسیه‌ قوّت‌ گرفته‌ بود سبب‌ شد که‌ هزاران‌ نسخه از آن‌ با‌ آتش‌ نابود گردد . ‌تلقی‌ و تحلیل‌ شاهدان‌ عینی‌ مطلع‌ (همچون‌ عبدالحسین‌ آیتی‌ و فضل‌ الله‌ صبحی، مبلغان‌ مستبصر بهائی) نیز از علت‌ جمع‌ آوری‌ نسخ‌ کشف‌ الغطاء ، همین است که ذکر شد .(2)

------------------------------------
(1).  نقطه‌ الکاف‌ از مآخذ تاریخی‌ کهن‌ بابیه‌ است‌ که‌ مشخصات‌ کامل‌ کتابشناسی‌ آن‌ از قرار زیر است: نقطه‌ الکاف‌ در تاریخ‌ ظهور باب‌ و وقایع‌ هشت‌ سال‌ اول‌ از تاریخ‌ بابیه، حاجی‌ میرزا جانی‌ کاشانی، به‌ سعی‌ و اهتمام‌ ادوارد براون، لیدن‌ 1328ق‌ / 1910م. مرحوم‌ استاد محیط‌ طباطبایی‌ البته‌ در انتساب‌ نسخهِ‌ یادشده‌ به‌ شخص‌ میرزا جانی‌ کاشانی، تأملات‌ محققانه‌ای‌ داشت‌ و آن‌ را مربوط‌ به‌ فرد دیگری‌ از قدمای‌ بابیه‌ می‌دانست. ر.ک، مقالات‌ ایشان‌ در ماهنامهِ‌ گوهر، نشریهِ‌ بنیاد نیکوکاری‌ نوریانی، تابستان‌ و پاییز 1355ش (2). ر.ک، کشف‌ الحیل، آیتی، چ‌ 4: 2/160؛ خاطرات‌ صبحی‌ دربارهِ‌ بابیگری‌ و بهائیگری، ص‌ 127ـ134؛ اسناد و مدارک‌ درباره‌ بهائیگری، ص‌ 92ـ96.

بهائیت ، فرقه‌ای با منجی ساختگی

پس از پیدایش و بروز فتنه باب و پس از آن بهاء ، پدیدآورندگان این دو فرقه که ادعای الهی بودن آنها را می کردند ، برای مقابله با مذاهب دیگر و خصوصا شیعه ، دست به نگارش آثاری زدند . آنها نوشته هایی به عنوان متون دینی به مخاطبان و طرفدارانشان ارائه کردند که ادعای وحیانی و  الهی بودن آنها را داشتند.
 هر چند که با مرور سطحی و نه عمقی این نوشته ها ، می توان به بشری بودن ، میزان هوش نویسنده و سطح علم و آگاهی و عدم تسلط پدیدآورندگان آنها به علوم مرتبط با این نوشته ها می باشد ، پی برد .
بابیه و بهائیه در اوج تبلیغ و هیاهوی دین جدید و ادعای موعود بودن و پیامبری و خدایی و مواردی از این قبیل ، دست به تکفیر دین اسلام زدند و اسلام را منسوخ اعلام کردند و آیین خود را آخرین دین الهی نامیدند و در کنار کتاب هایی که به عنوان کتاب های آسمانی خود به حساب می آوردند ، دست به نگارش ادعیه و زیارت نامه و نامه هایی که حکم متون دین را داشتند زدند .
بهائیان خود را پیروان موعودی می دانند که ظهور او در ادیان مختلف بشارت داده شده است . اما آنچه که بیشتر مدنظر این جماعت است ، اثبات این موضوع بر شیعیان می باشد و برای اثبات ادعاهای خود از احادیث اسلام درباره حضرت مهدی (عج) و اشاره به اسامی و حالات و القاب آن حضرت و سپس مطابقت دادن آنها با حالات و القاب علی محمد شیرازی ( باب ) ، استفاده می کنند .
اما آنچه را که در این فرقه به آن اشاره ای نمی کنند ، ادامه احادیث و همچنین احادیث مربوط به وقایع بعد از ظهور حضرت می باشد . مانند :

1ـ کیفیت ظهور و وقایع و علائم قبل از ظهور .
2ـ نبردهای امام زمان ( موعود ) با طاغوت های زمان که به پیروزی او می انجامد .
3ـ صلح و آرامش جهانی پس از ظهور .
4ـ کشف حروف بعدی علم .
5ـ رجعت تمام ائمه ( علیهم السلام ) که از وقایع حتمی بعد از ظهور و اصول پایه ای و مهم شیعیان به حساب می آید .

حال شما قضاوت کنید ، کدام یک از این 5 مورد تحقق پیدا کرده است تا موعودی به نام ( علی محمد شیرازی ) ظهور کرده باشد .

بهائیت ، از پیدایش تا حال

شاید بیش از 160 سال پیش بود که اتفاقی در کشورمان رخ داد که می توان گفن منشاء حوادث زیادی شد . شخصی به نام علی محمد ادع کرد که باب علم امامان شیعه و نائب دوازدهمین امام ـ حجت بن حسن عسکری (عج) ـ است . بعد از مدتی ادعاهای عجیب دیگری کرد و مدعی شد که خود ( قائم ) است و بعد ادعای ( پیامبری ) و در آخر مدعی ( ربوبیت ) شد و تا آنجا که کتابی نوشت و اسلام و قرآن را نسخ کرد .
اما زمانی که برای اثبات ادعای ( بابیت ) خود با عالمان شیعه بحث کرد حتی مسلمانان را نتوانست متقاعد کند و بعد از بحث های فراوان در تبریز و اصفهان شبهه ای در ذهن عالمان پدید آمد و آن « خبط دماغ » یا همان دیوانگی علی محمد بود ، که اینها غیر از تکذیب ادعا و توبه های متعدد او  در شهر خود ، شیراز و در تبریز بود .
حکومت وقت با اعمال فشار علماء او را در شمال ایران به بند کشید . ولی این کار این مسئله را  حل نکرد ، دوری علی محمد از دید مردم زمینه ساز افسانه هایی در بزرگی باب  شد و جمعی ساده و برخی به قصد منفعت و بهره گیری از از افسانه ها به برای خود به این جوان شیرازی گرویدند و او را تبلیغ کردند . یاران که هوای سلطنت بر جهان را در سر داشتند شورش هایی را در کشور به راه انداختند ولی امیر کبیر به تقدیر الهی تدبیرشان را به هم زد و در ضمن سرکوبی آشوب آنها باب را در سال 1266 تبریز اعدام کرد و یک سال بعد حسینعلی نوری ( مؤسس بهائیت ) را به عراق تبعید کرد .
البته این قائله پایان نیافت و بعد از عزل امیر کبیر و ترور نافرجام شاه قاجار کار با قلع و قمع بابیان و بهائیان کشید و این کار ایران را تا عصر پهلوی از تاخت و تاز آنها مصون کرد بدون اینکه دشمنی این گروه کم با ایران از بین برود .
علی رقم ژست « عدم دخالت در سیاست » بهائیان ، بعد از روی کار آمدن سلسله پهلوی به بدنه دولت و دربار هجوم بردند و بیشتر پست های کلیدی مملکت را در دست گرفتند تا عقاید و آرزوی سلطنت بر ایران و جهان ! را به دیگران تحمیل و جامع عمل بپوشانند ، که باز تقدیر الهی با انقلاب اسلامی این نقشه آنها را نقش بر آب کرد .
تضاد و عناد این فرقه با ملت ایران و آیین تشیع تمام شدنی نبود و آنها باید برای بقاء خود راه و پایگاهی تازه پیدا می کردند به این دلیل بود که بهائیان دست در دست نظام سلطه ( آمریکا و اسرائیل ) در برابر مردم و نظام مقدس اسلامی موضع ( براندازانه ) خود را نشان دادند که هر روز اخبارشان را می توان در روزنامه ها و سایت های خبری وتحلیل خواند .